Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania zawodu projektanta, architekta lub inżyniera budowlanego

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej biura projektowego/architektonicznego jest ubezpieczeniem dobrowolnym. Stanowi zabezpieczenie odpowiedzialności biura projektowego niezależnie od odpowiedzialności zawodowej osoby , która posiada OC obowiązkowe wykupione w Izbie.

Zakres ubezpieczenia: obejmuje odpowiedzialność cywilną osób objętych ubezpieczeniem za szkody wyrządzone osobom trzecim na skutek uchybień w czynnościach zawodowych.
Wśród czynności zawodowych biura projektowego można wskazać w szczególności:

• projektowania obiektów budowlanych, sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowania nadzoru autorskiego,
• wykonywania nadzoru inwestorskiego, pełnienia funkcji inżyniera kontraktu lub innej formy konsultingu inżyniersko-technicznego,
• sprawowania kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych, wykonywania rzeczoznawstwa budowlanego,
• odpowiedzialność cywilną deliktową i kontraktową,
• szkody wyrządzone nieumyślnie, w tym wskutek rażącego niedbalstwa,
• wypadki będące następstwem zaistniałych w okresie ubezpieczenia uchybień w czynnościach zawodowych (trigger act committed),
• szkody w mieniu, na osobie oraz czyste straty finansowe,
• koszty przebudowy obiektu zaprojektowanego lub wykonanego pod nadzorem Ubezpieczonego,
• szkody wyrządzone przez podwykonawców.

Zakres ubezpieczenia można rozszerzyć o ryzyka dodatkowe, w tym między innymi:

• szkody powstałe poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (z wyłączeniem szkód powstałych na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej oraz Kanady),
• koszty przeprojektowania,
• szkody w dokumentach,
• ryzyko projektowania technologicznego,
• szkody powstałe stopniowo i na skutek powolnego oddziaływania czynników takich, jak hałas, drgania, wilgoć, woda, temperatura itp.,
• szkody wynikające z obsunięcia, zapadania się ziemi, osiadania gruntu,
• szkody w środowisku,
• przekroczenie ustalonych kosztów, o ile stanowią one następstwo szkody wynikłej z uchybienia ubezpieczonego, objętej zakresem ubezpieczenia,
• przekroczenie ustalonego terminu budowy, o ile stanowią one następstwo szkody wynikłej z uchybienia ubezpieczonego, objętej zakresem ubezpieczenia,
• szkody wynikłe z badań / prac geodezyjnych i/lub geologicznych,
• szkody powstałe w związku z prowadzeniem działalności biurowej, szkody wyrządzone pracownikom, szkody wyrządzone w najmowanych nieruchomościach,
• datę retroaktywną / cofnięcie się z ochroną przed początek okresu ubezpieczenia na polisie.

Głównym ryzykiem jakie objęte jest polisą OC projektanta są czyste straty finansowe/czyste szkody majątkowe. Poza klasyczną odpowiedzialnością polegającą na szkodach w mieniu (zniszczenie mienia – np. zawalenie się źle zaprojektowanego budynku), lub na osobie (śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia – np. uszkodzenie ciała na skutek zawalenia się źle zaprojektowanego budynku), znajduje się obszar strat finansowych poniesionych przez osoby trzecie wskutek niewykonania lub nienależytego czynności zawodowych (uchybienia). Straty finansowe mogą wynikać z ponoszenia różnych kosztów przez osobę trzecią a warunkiem jest ich związek przyczynowo skutkowy z czynnościami zawodowymi projektanta i jego uchybienia.

Okres odpowiedzialności . Czasowy zakres ubezpieczenia (triggery czasowe) czyli za jakie zdarzenie, mające miejsce w okresie ubezpieczenia, są odpowiedzialni. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zawodowej pracowni projektowych może być oferowane na triggerze „act commited” (działanie i zaniechanie, czyli popełnienie błędu w okresie ubezpieczenia), jak i na triggerze „claims made” (zgłoszenie roszczenia w okresie ubezpieczenia).

Aranżując nowe ubezpieczenie istotne jest, aby nie zmienić niekorzystnie triggerów i nie spowodować powstania „dziury” w ochronie, a także aby wyeliminować ograniczenia kodeksowych terminów zgłaszania roszczeń przez poszkodowanych, które mogą być zapisane w OWU.
Suma ubezpieczenia inaczej w polisach OC suma gwarancyjna jest bardzo istotnym elementem ponieważ zabezpiecza ona nie tylko odpowiedzialność projektanta ale również interes Inwestora w przypadku ziszczenia się zdarzenia powodującego szkodę.
Standardem jest przyjmowanie jako sumy gwarancyjnej do polisy OC w wysokości równej wynagrodzeniu biura projektowego. Takie podejście jednak uważamy za zbyt minimalistyczne. Ryzyko wystąpienia szkody w obiekcie budowlanym wskutek błędu projektowego jest dużo wyższe często od tego wynagrodzenia. Ustalenie sumy gwarancyjnej powinno odbyć się w korelacji ryzyka inwestora i potencjalnej szkody jaka może mieć miejsce oraz kosztów na jej naprawienie.

O czym należy pamiętać ?

Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca odpowiada za szkody wyrządzone przez swoich pracowników. Dlatego też w przypadku szkody wyrządzonej przez pracownika z uprawnieniami – nawet jeżeli posiada on obowiązkową polisę OC – roszczenie zostanie skierowane do pracodawcy – biura projektowego. Po naprawieniu szkody pracodawca może zwrócić się do pracownika z roszczeniem regresowym (i uruchomić wypłatę odszkodowania z jego obowiązkowej polisy OC), ale odpowiedzialność pracownika jest ograniczona do wysokości trzech pensji i wysokość odszkodowania zostanie także tak ograniczona (tylko wina umyślna nie ogranicza odpowiedzialności pracownika do wysokości trzech pensji, ale wtedy i tak „nie zadziała” ubezpieczenie obowiązkowe). Zawarcie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawodowej pracowni projektowej zapewnia ochronę w przypadku szkód wyrządzonych przez pracowników (najczęściej za wyjątkiem szkód wyrządzonych umyślnie).

Pamiętaj ! obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej inżyniera budownictwa jest niewystarczające gdy:

• działalność prowadzona jest w formie spółki posiadającej osobowość prawną,
• prace zlecane są podwykonawcom,
• projekty wykonują pracownicy z uprawnieniami (OC obowiązkowe nie obejmuje szkód wyrządzonych przez pracowników z uprawnieniami, obejmuje działania ubezpieczonego inżyniera budownictwa) ,
• potrzeba wyższej sumy gwarancyjnej niż maksymalna w OC obowiązkowym osób fizycznych
• zakres prowadzonej działalności jest szerszy niż wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie określonych w Prawie budowlanym (np. pełnienie funkcji inwestora zastępczego, pełnienie funkcji inżyniera kontraktu),
• wymogi kontraktowe, np. ubezpieczenie obowiązujące dla określonego kontraktu.